Robotchirurgie is here to stay

Robotchirurgie is in het UZ Gent stevig ingeburgerd. Het ziekenhuis is – net zoals de UGent – nauw betrokken bij de ORSI Academy in Melle, waar chirurgen van over de hele wereld robotgeassisteerde ingrepen leren uitvoeren. En in 2018 werd in het UZ Gent voor het eerst in België een totale knieprothese ingeplant met behulp van een robot.

Robotchirurgie werd in het UZ Gent geïntroduceerd in 2013, overwegend voor urologische operaties, maar ook voor hepatobiliaire, gynaecologische en thoracale en vasculaire ingrepen. Als enige centrum in België voert het UZ Gent ook robotgeassisteerde kinderurologische ingrepen, levende nierdonatie en niertransplantatie uit. In 2018 werden twee robots van de nieuwe generatie in gebruik genomen.

In het UZ Gent werd in 2018 voor het eerst in België een totale knieprothese ingeplant met behulp van een robot. ‘Als een knieprothese niet perfect geplaatst is, moet de patiënt vaak een nieuwe ingreep ondergaan’, zegt prof. dr. Jan Victor (dienst Orthopedie en Traumatologie). ‘Met de robot kan de plaatsing van de prothese beter worden gepland en uitgevoerd. We hopen hiermee op termijn het aantal revisieoperaties terug te dringen. Dat is goed voor de patiënt, maar betekent ook een besparing voor onze gezondheidszorg.’

De eerste generatie robots in de orthopedie kampte met vrij zware technische beperkingen. Een nieuw type, Navio Surgical System, werd nu voor het eerst gebruikt in een Belgisch ziekenhuis. Het UZ Gent werkt mee aan de verdere ontwikkeling van dit systeem. Prof. dr. Victor: ‘Het is een intelligent systeem met een automatische stopfunctie: zodra de frees zich niet meer in de optimale zone bevindt, valt hij binnen de milliseconde stil. Je hanteert het systeem met de hand: dankzij de computersturing werk je zeer precies en tijdens de operatie kun je constant de positie van het onder- en bovenbeen en van de chirurgische instrumenten opvolgen. Dat helpt je om precies de juiste hoeveelheid bot weg te nemen, op de juiste locatie en in de juiste assen.’

‘Robotchirurgie is here to stay. Robotgeassisteerde ingrepen zullen zeker nog terrein winnen’, zegt prof. dr. Piet Hoebeke, decaan van de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen. ‘Dat heeft natuurlijk ook implicaties voor de opleiding. Voor de UGent is ORSI, het Europese expertise- en opleidingscentrum voor robotchirurgie in Melle, ideaal om hooggespecialiseerde skills aan te leren. Het zou onzinnig zijn om op onze eigen campus ook high-end robotopleidingen te willen organiseren.’

ORSI is een publiek-privaat samenwerkingsverband, waarin zowel de UGent als het UZ Gent participeren. Vijf chirurgen van het ziekenhuis geven er opleidingen en chirurgen en studenten volgen er trainingen. In 2018 nam ORSI een gloednieuwe campus in gebruik, waar elk jaar 3500 chirurgen uit de hele wereld de allernieuwste technieken kunnen trainen. Ze oefenen eerst op virtual reality- en 3D-modellen, daarna opereren ze op losse organen en vervolgens op levende dieren. Na dat opleidingstraject zetten ze de stap naar de kliniek, waar ze de ingreep gefaseerd leren toepassen.

Net zoals in de opleidingen die de UGent en het UZ Gent zelf organiseren, staat in ORSI kwaliteit voorop. Prof. dr. Isabelle Van Herzeele (dienst Thoracale en vasculaire heelkunde): ‘De Europese specialistenvereniging heeft de trainingen gecertificeerd en NASCE, het Network of Accredited Clinical Skills Centres in Europe, heeft ORSI geaccrediteerd. Daarmee wordt bevestigd dat de infrastructuur, de organisatie en het evaluatie- en verbetertraject naar hoge kwaliteitsstandaarden streven.’